Küresel ısınma ve iklim krizinin ortasında nükleer enerji ülkeler için bir çıkış kapısı olarak görülüyor. Nükleer enerjinin ve nükleer santrallerin geri dönüşü temiz enerjiye geçiş için önemli bir faktör olarak kabul ediliyor. Bu bağlamda Birleşik Krallık enerji ihtiyacını karşılamak için 40 küçük modüler nükleer reaktör kurmayı planlıyor. Birleşik Krallık Hükümeti, Future Nuclear Enabling Fund (FNEF) programı kapsamında X-Energy UK Holdings’i 4,23 milyon dolarlık fon karşılığında görevlendirdi. Amerikan nükleer reaktör ve yakıt tasarım mühendisliği şirketi X-Energy, Birleşik Krallık topraklarında Xe-100 küçük modüler reaktörlerini (SMR) nasıl ve nerede inşa edeceğine dair kapsamlı bir rapor hazırlayıp sunacak.
İngiltere, 40 adet SMR kurmayı planlıyor
Bu raporun içerisine yerli üretim ve tedarik zinciri fırsatları, inşa edilebilirlik, modülerleştirme çalışmaları ve yakıt yönetimine ilişkin planlar da bulunacak. İngiltere, yerli enerji şirketlerini sürece dahil etmek ve olabildiğince dış kaynak kullanımından kaçınmak istiyor. Bununla birlikte ülke ilk defa gelişmiş modüler bir reaktör teknolojisine Ar-Ge sonrası ticarileştirme ve iş geliştirme faaliyetleri için fon sağladı. Nükleer ve Yenilenebilir Enerji Bakanı Andrew Bowie, 2050 yılına kadar Birleşik Krallık’ın enerjisinin dörtte birini nükleer enerjiden karşılayacağını söylerken yatırım ve teşviklere devam edeceklerinin altını çiziyor.
Öte yandan Xe-100 SMR, X-Energy tarafından dördüncü nesil olarak adlandırılan gelişmiş reaktör tasarımlarından birisi konumunda. Spesifik olarak yüksek sıcaklık gaz reaktörü (HTGR) sınıfına giren reaktör tipik olarak geleneksel reaktörlerin iki veya üç katı sıcaklıklarda çalışabiliyor. X-Energy, kendi Xe-100 reaktörünü 80 MWe’lik güç kapasiteleri halinde ölçeklendirecek şekilde tasarlıyor. Firmaya göre bu reaktörlerden dörtlü paket halinde 320 MWe’lik santrallere ölçeklendirme yapmak mümkün. Şirketin web sitesine göre modüler tasarım sayesinde ölçek gerektiğinde daha da büyüyebilir. X-Energy, İngiltere’nin kuzeydoğusundaki Teesside’da bulunan Hartlepool sahasında 12 reaktörlü bir tesis geliştirmeyi şimdiden masaya almış durumda. Tesisin 2030’ların başında hazır ve çalışır hale getirilmesi hedeflenirken İngiltere’nin çeşitli yerlerinde 40 adede kadar Xe-100 reaktöründen oluşan bir filo inşa edilmesi planlanıyor.
Küçük modüler reaktörler hakkında
Daha önceki haberlerimizde aktardığımız gibi küçük modüler nükleer, geleneksel devasa santraller kadar büyük ölçekli değil. Bu reaktörler gerektiğinde hızlıca kaldırılıp taşınabilirler. Kurulacakları yerlere bir kamyon aracılığıyla getirilebilirler. Bu reaktörler madencilik ve ağır sanayi dahil olmak üzere diğer endüstrilere güç sağlamak için kullanılabilir. Ayrıca ulaşımın zor olduğu alanlara enerjinin iletilmesi de bu reaktörlerle mümkün. Ek olarak ölçek küçük olduğu için maliyet de dev tesislere göre çok daha düşük. Ancak sonuçta nükleer yakıt ile uğraşıldığı için riskler halen aşılması gereken engeller arasında bulunuyor. Yakıt için sağlık bir tedarik zinciri de şart.